CECHY MAKROSKOPOWE
 Grupa dojrzałych owocników
|
Owocniki bulwiaste, kuliste do owalnych, rzadko nieregularne. Wielkość dojrzałych owocników 2-4 cm. Barwa powierzchnia rdzawo-brązowa do ciemnobrązowej, kolory czasem bardzo jaskrawe. Owocniki matowe, sprawiające wrażenie silnie zamszowatych. Gleba za młodu kremowo-biała, potem szaro-brązowa, w okresie pełnej dojrzałości brązowo-czarna do czarnej, poprzecinana białymi lub żółtymi żyłkami płonnej tramy Miąższ sprężysty, zwarty o ostrym, chemicznym zapachu. Na powierzchni owocnika lub na przekroju gleby często można zaobserwować gutację ciemnobordowego, przeźroczystego soku. Owocniki często oplecione siatką czarno-brązowych ryzomorf. Najczęściej w okolicach podstawy owocnika, rzadziej na całej powierzchni.
|
CECHY MIKROSKOPOWE
 Zarodniki M.tuberiformis
|
Perydium 200-500 μm, plektenchymatyczne, zbudowane z grubościennych, zabarwionych na jasnobrązowo – a fragmentarycznie na czarno-brązowo - septowanych strzępek o średnicy 4-12 μm. Sprzążki obecne w większości strzępek. W warstwie powierzchniowej szczytowe segmenty strzępek mają tendencję do rozdymania się i tworzenia główkowatych, kulistych zakończeń. Płonna trama zbudowana z hialinowych strzępek ze sprzążkami, 2-7 μm średnicy. Podstawki cylindryczne 2-6 zarodnikowe, jednak najczęściej 4-zarodnikowe. Zarodniki regularnie owalne, czasem jajowate ze zwężającą się podstawą, zawsze z niewielkimi, krótkimi, prostymi wyrostkami sterygmalnymi (apiculus). Brązowe do ciemnobrązowych zawsze z ciemniej zabarwioną, grubą ścianką. 9-15 x 5-9 μm, Q=1,4-1,7
 |
 |
 |
Szczegóły budowy perydium M.tuberiformis. Strzępki powierzchniowe z główkowatymi zakończeniami
|
|
SIEDLISKO |
Melanogaster tuberiformis – podobnie jak inne gatunki tego rodzaju - preferuje żyzne, bogate w składniki odżywcze gleby brunatnoziemne i rędzinowe. Wyrasta w warstwie humusu, do 3 centymetrów w głąb gleby ale również semihypogeicznie. W Europie uznawany za gatunek typowy dla położeń górskich lub podgórskich. W Polsce odkryty na dwóch stanowiskach wyżynnych. W obu wypadkach owocniki wyrastały na wapiennych glebach o pH 7,4-7,8 w świetlistych buczynach, w grubej warstwie liściastej ściółki. Dojrzałe owocniki można znaleźć od lipca do listopada. |
WYSTĘPOWANIE
|
W chwili odkrycia nie były znane doniesienia o występowaniu tego gatunku Melanogaster w Polsce. W Europie gatunek rzadki, sporadycznie podawany z nielicznych stanowisk. Częściej znajdowany jedynie we Francji i Włoszech.
Wyżyna Przedborska - DE59, Góry Mokre k. Przedborza, Sierpień 2008
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF77, Czernichów k. Skawiny, Październik 2015
|
UWAGI
 Dojrzałe owocniki
|
Bliźniaczym gatunkiem M. tuberiformis jest M. macrosporus. Jedyna zauważalna różnica pomiędzy tymi dwoma gatunkami to nieco węższe zarodniki u M. macrosporum o współczynniku Q=1,9-2,1. |
